Het leven gaat door, maar de Marcillac-streek blijft paradijselijk.
Ooit viel hier van de hoogste berg een bol prikkeldraad met drie meter doorsnee van een EDF-vrachtwagen. Twee maal stuiterde het gevaarte in de terrasvormige wijngaarden van Domaine du Cros, om met een sierlijke boog het dal te bereiken en rollend een spoor van vernieling te trekken door weilanden en plukjes bos.
Als door een mirakel waren er in de wijngaard, die de hele helling bestrijkt, slechts drie wijnranken beschadigd.
De hond ligt voor het kantoortje in de zon en is te lui om meer dan een ooglid op te trekken. Hij is al oud, maar het is vrijwel zeker dat we hier te maken hebben met de Mansoit, (de andere naam voor de plaatselijke druivensoort Fer-Servadou die zo prachtig het karakter van deze streek typeert,) die ooit in de steile wijngaarden achter een hert heeft aangejaagd.
Eigenlijk zou hij Mansoit III of misschien wel IV moeten heten, want elke generatie hond krijgt hier dezelfde naam.
Het was onvergetelijk om hem in zijn jonge jaren achter dat hert aan te zien zitten, dat stevige beest op veel te ranke poten en een pittig gewei. Waar Mansoit hijgend achter al die sierlijkheid aan galoppeerde, daar zweefde het hert om slechts een enkele keer de aarde te beroeren. Nergens had het last van de ijzerdraden die in elke rij van de wijngaard gespannen zijn, noch van de hellingsgraad van de berg. Een enkele keer liet zij Mansoit dichterbij komen, om vervolgens met een iets meer aangezette sprong weer afstand te nemen.
Mansoit's tong hing op de grond maar hij weigerde op te geven. Het hert keek om en zag de lobbes toch weer een keer aan komen zetten. Blijkbaar was ze het zat, want plots maakte ze echt vaart, en in drie seconden was het hert uit zicht verdwenen.
Mansoit was daar niet rouwig om; hij liet zich op de grond vallen, precies in een toefje sneeuw dat zijn poten kon verkoelen.
Er is hier voor het eerst het een en ander veranderd. Een verrukkelijk kronkel-weggetje leidt nu van het dorp in het dal naar de top van de berg waaraan Domaine du Cros is gelegen, waardoor het nu makkelijker te bereiken is. Voorheen was het toch telkens weer een zoektocht door de bergen.
Of Philippe Teulier blij is met deze verandering, of juist niet, laat hij in het midden. Er kan nu toch niets meer aan veranderd worden. Hij glimlacht en zoals gewoonlijk opent hij bij het handen schudden al een spervuur aan woordgrappen.
Hij is wat grijzer geworden, en het pezige manneke dat hij altijd is geweest krijgt zowaar wat vlees aan de botten, maar voor de rest lijkt hij weinig veranderd.
Was het maar waar.
Verleden jaar is Philippe zijn Denise verloren en dat heeft wel degelijk diepe sporen achtergelaten. We praten er niet over, maar het is er wel. Hoe kan het ook anders.
Al rap gaan we naar de wijnkelder, die hier langs de helling van de berg is gebouwd, zodat er nauwelijks gepompt hoeft te worden. De druiven gaan er bovenaan in en aan het einde van de opvoeding komen de flessen er onderaan de berg uit.
- "Eergisteren hebben we de laatste druiven geoogst."
"Eergisteren ? Op 25 october ? Jeetje. Dan zal je wel moe zijn !"
- "Ja, een beetje moe ben ik wel."
"En hoe is het jaar, want we horen allemaal vreselijke berichten."
- "Vreselijke berichten ? Net zoals 2010 en 2011 is dit jaar echt heel erg mooi. In Bordeaux is de oogst mislukt, en dan geldt dat ook maar meteen voor heel Frankrijk. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Kom maar proeven."
Zijn zoon is druk doende om de 'hoed' van een volle cuve weer onder het sap te krijgen. Veel vaste bestanddelen in het druivensap zakken naar de bodem, maar er is ook genoeg, de schilletjes waar alle kleur in zit bijvoorbeeld, dat boven komt drijven. Als dat niet snel weer ondergedompeld wordt in het sap, gaat dat rotten en verpest het de wijn. En zolang het als capuchon op het sap ligt, kan zuurstof niet met het sap 'spelen' en zonder zuurstof wordt sap nooit wijn.
We zien onmiddellijk waarom Marcillac le vin bleu genoemd wordt, want overal zitten flink donkerblauwe vlekken.
We proeven de cuves waarin het sap nog lang niet is uitgegist, en waar dus haast alle suikers nog in aanwezig zijn.
- "Kom, dan gaan we echte wijn proeven."
Als we richting de flessen-opslag gaan om de vorige jaargangen te ontkurken, ontmoeten we de moeder van Philippe. Zij is bijna tachtig jaar oud, maar werkt nog iedere dag van haar leven.
- "Kijk eens wie we hier eindelijk weer eens hebben", roept Philippe naar zijn moeder, die tot haar nek in een kleine cuve staat.
"Goedemiddag mevrouw, hoe gaat het met u ?!"
- Goed, dank u wel. Het kan ook alleen maar goed met je gaan als je ín een wijnvat staat !"
En de tengere dame lacht ons toe.
Het is voor het eerst dat we haar zonder haar echtgenoot zien. Beiden werkten onafscheidelijk elke dag weer keihard op het domein.
Ook nu durven we niets te vragen, en proberen angstige vermoedens te maskeren.
De oogst valt tegenwoordig steeds vaker in een tijd dat de herfst haar kleurenpracht al lang en breed tentoon spreidt. Waardoor ook het mooiste oogstjaar een afspiegeling van het leven zelf wordt.
november 2012
foto's Zyuli Heideman
* De wijnen van Philippe Teulier - Domaine du Cros zijn te vinden bij De Wijnvriend, Kleverparkweg 40, 2023 CG Haarlem; email: wijnwijnvriend.nl. Telefoon: 023-527.58.58