Januari 2008
Hieronder volgen de nodige fotootjes die onderweg naar en vooral in Marokko zijn genomen. Het zijn niet meer dan kiekjes, maar ze geven een aardig beeld van waar we geweest zijn. EN ze zijn niet 'bewerkt' !
What follows are snapshots we took on our journey to, and especially through Morocco.
It isn't much, but it does give a pretty nice idea where we have been.
And there is not tempered with the photo's at all !
Voordat we via de haven van Algeciras naar Marokko zouden oversteken, zijn we natuurlijk dwars door Frankrijk en Spanje gereden (zie de BABBELS van 06 & 07 januari).
De combinatie waarin de 6.772 kilometer is afgelegd, is 14 meter lang, en bestaat uit een vrijwel nieuwe Volkswagen Crafter waar in de gauwigheid al meer dan 40.000km in gereden is, en een trailer van het merk Hapert.
Een wel erg goed gekozen naam, zo zou blijken...
Before reaching the port of Algeciras to ferry over to Morrocco, we had to drive through France and Spain.
The combination in which we have journeyed the entire 6.772 kilometers of this trip, is a pretty new Volkswagen Crafter with which in no time we have driven over 40.000 kilometers. And a trailer, of which we will speak more in the Journal which still has to get written...
Together they are 14 meters long.
La Mancha is natuurlijk het gebied van slechte wegen en heel veel pleisterplaatsen langs die wegen. Maar vooral van de mooiste Westerse held, Don Quichotte. Ook voor onze Tapas Bar El Venta wachtte de zwervende ridder en zijn kompaan Sancho Panza ons op.
La Mancha is all too well known for its bad road conditions and the very many pleasant places where you can stop along these lousy roads. But most of all for the most beautiful of Western heroes, Don Quijote. And his side kick Sancho Pancha of course.
At Tapas Bar El Venta they were waiting for us outside..
Hoewel we overal ter wereld humeurverpestend naar kunnen eten, is La Mancha gezegend met ontelbare prettige Tapas barretjes.
Kleine tip: als het etablissement er nieuw en nogal schoon uitziet, loop dan subiet weer naar buiten ! De lekkerste tapas worden geserveerd in morsige holen, waar de peuken worden uitgetrapt op de vloer en de knoflook om 06.30 uur 's morgens al welig genuttigd wordt.
Although it is but all TOO possible to eat very badly everywhere in the wide world, La Mancha is blessed with very many lovely Tapas bars.
One small tip: if the bar is pretty new and clean, make for the door and leave at once !
Truly wonderful tapas are being served in establishments where cigarette butts litter the floor, and garlick is plentiful consumed starting from 06.30 in the morning...
Alles is een kwestie van perspectief. Waar de combinatie er naast Don Quichotte er nog parmantig naast stond, valt ze in de haven van Algeciras wat weg.
All is a question of perspective.
Where the combination looked rather perky next to Don Quijote, it looks pretty insignificant in the harbour of Algeciras.
Het ziet er zo simpel en logisch uit. Men volgt duidelijke bewegwijzeringsborden en vindt dan van zelf een boot richting Tanger...
It all looks so simple and logical. One follows clear signposting and ends up finding a boat towards Tanger...
Op weg naar het zonnige zuiden leek er geen wolkje aan de lucht...
The road to the south was very sunny and seemed undisturbed and pleasant...
Voor wie het echt nog niet wist: Marokko is een wondermooi land !
Het heeft 35 miljoen inwoners (al gaan er stemmen op dat er wel 50 miljoen Marokkanen in hun eigen land wonen, en de diaspora is ook hen niet vreemd), wat het zo groot en volumineus maakt als Frankrijk.
For who really did not know it yet: Morrocco is a breathtakingly beautiful country !
It is blessed with 35 million inhabitants (but rumor has it there are actually living 50 million people within the country; and the diaspora is well known to the Morrocons too), which makes it comparible to France in matter of size and volume.
Na schitterende rijdkom van Moeder Natuur, met eindeloze olijfboomgaarden en zalige groente en fruit EN wijngaarden (vooral in de buurt van Meknes), kwamen de bergriffen van de Atlas in het vizier.
After very rich soil, planted with endles orchards full of olive trees, beautiful vineyards (especially in the vicinity of Meknes) and gorgeous vegetables and fruits, the snowy mountains of the Atlas started to show.
Onverwachte gasten aan de ramen van de wagen om met uitgetsreken smoelen fruit en koekjes te eisen: inheemse apen die broertjes van de bavianen zijn. Ze komen enkel voor in Marokko.
Unexpected guests started knocking on the car doors, demanding fruit and cookies.
These are cousins of the baboon, but can only be found within this region of Morrocco.
Vragen of bedelen doen deze beesten niet. Met koninklijk dedain komen ze hun smeergeld ophalen, zo lijkt het wel.
Ze zijn een stuk prettiger dan de vele wilde honden, die we in grote getalen in de volgende hoogvlaktes zouden tegenkomen.
Asking or begging is not in the habit of these creatures. They demand their tribute, so it seems.
But they are much more pleasant than the wild dogs which occupy by the hundreds the highlands, which lay ahead of us.
Het was op weg naar de woestijn, en na al die zonnige wegen in het zuiden van Europa, een verrassing om zoveel sneeuw tegen te komen.
En het kan ook bitter koud zijn in het Atlas Gebergte !
It was, on the way to the desert and after driving in the sunshine in the south of Europe, quite a surprise to find so much snow during our journey.
And the cold can turn terribly bitter too in the Atlas Mountains !
Hoewel deze 'behuizing' lijkt te duiden dat we hier van doen hebben met nomaden die elk moment weer kunnen gaan verkassen, hebben we hier wel degelijk van doen met de permanente woonst van de armste families in het berggebied.
Although it seems that these are the shacks of nomads that are on the verge of moving on upon the road, these actually are permanent residences of the very poor of the Atlas Mountains area.
Wandelaars, al dan niet met ezel, duiken op de meest onverwachte plaatsen op, en lijken ook naar nergens onderweg...
Wanderers, with or without a donkey, show up at places where you least expect them, and they all seem to journey to nowhere...
Nadat we om 07.00 uur 's morgens aangevangen waren met douane perikelen in Spanje, en onderwijl de gehele dag niets gegeten hadden, was het een welkom moment om klokke middernacht in het dorp Zarbaà Del Gharb eindeiijk te gaan eten.
We zaten letterlijk naast deze kadavers, en dat is even wennen. Maar zo gek is het natuurlijk helemaal niet om heel precies uit te kunnen kiezen wat je wilt eten. En de geuren die verspreid worden door de uitpandige grill zijn verrukkelijk.
While we started clearing customs at Spain at 07.00 hours in the morning, we had not eaten a bite all day. So it was a very welcome moment indeed to stop in the village Zarbaà Del Gharb for a midnight 'snack'.
We were seated right next to these dead animals, and that takes a bit of getting used to. But it isn't that odd to be able to very specifically choose what you are going to eat. And the perfumes coming from the outdoor grill were delicious.
De meeste straten van Marokkaanse steden en dorpen voelen aan als een bergetappe in de Tour de France: het publiek dringt op en voor de wielrenner dan wel chauffeur blijft er geen plaats meer over.
Maar aangezien diezelfde chauffeur, die zich al te vaak een hele coureur voelt, in dergelijke situaties beide handen aan het stuur nodig heeft, zijn daar geen foto's van. In de rijkere wijken, met bredere straten is het makkelijker een kiekje te maken.
Most of the streets of Morroccon cities and villages gives the one the feeling of doing a mountain stage in the Tour de France: the crowd is closing in, leaving no space for the cyclist, or in this case, the driver.
Since this driver needs both hands on the wheel, there are no pictures of these folkloristic moments. In the richer parts of town the streets are much broader, where it is easier to make a snapshot.
Alsmaar zuidelijker reizend komen we langs haast uitgestorven gebieden, waar ruïnes van al eeuwen geleden ingestorte stadsmuren zich voegen naar het berglandschap.
Going more and more south we are crossing vast territories, where the ruines of city walls, which have crumbled centuries ago, blend in to the mountain view.
Waar water is, wordt ook meteen gewoond, zoals hier bij deze grote oase. De huizen worden gemaakt van de materialen die men in de directe omgeving vindt, waardoor dorpjes al te vaak onzichtbaar lijken.
Wherever there is water houses sprout out in abundance, like in this big oases. Houses are made from the materials found in the direct vicinity, which makes many villages appear to be invisible.
De eerste locatie van deze dure auto commercial is een stuwmeer nabij Er Rachidia. Dit meer en de electriciteitscentrale die daar bij hoort, is de reden dat deze nederzetting nabij Algarije uitgegroeid is tot een provinciestad. Compleet met zes kazernes.
The first location of this expensive car commercial is a mountain reservoir near Er Rachidia. This lake and its power plant is the reason that the settlement close to Algeria has blossomed into a true provincial town. With six military barracks to come along with it.
Mocht het idee gerezen zijn dat dit enkel en alleen een plezier tripje was, kunnen we melden dat er wel degelijk gewerkt is. Aan het stuwmeer komt de Russian Arm van Filmotechnic Europe, met aan het stuur eigenaar / precision driver John Lambij (zie Portretten Gallerij op rechts van de homepage) in actie.
If one might have thought that this was a pleasure trip, we can assure everyone that we indeed have performed with the Russian Arm of Filmotechnic Europe. Behind the wheel is owner / precision driver John Lambij.
Het technische wonder: de Flighthead.
Gemaakt in de Oekraïne door een oude Soviet leger ingenieur, is de Flighthead afgeleid van stabilizerende principes van straaljagers, waar de Russian Arm zelf overduideiijk zijn achterland vind in de lopen van tanks.
The techincal miracle: the Flighthead.
Constructed in the Ukrain by an old Soviet army engineer, the Flighthead stemms from the stabilizing principles of fighter jets, where the Russian Arm itself evidently finds its background in the barrels of tanks.
De aanhanger, die niet voor niets van het merk Hapert is, strompelde (alweer) met een lek bandje de boot af in Tanger. Hier staat 'ie er nog pront bij. Maar om alvast een van de slotaccoorden van deze reis weg te geven: de laatste 2.300 kilometer heeft de Hapert voortgerold op drie bandjes...
The trailer limped into the port of Tanger with a flat tire.
Here it still looks pretty smart and stout in the rough terrain. But to leave a cat out of the bag already: the last 2.300 kilometers of the journey the trailer managed to do with but three tires...
Zonsondergang is in Marokko elke avond weer spectaculair.
Met deze ondergaande zon verlieten we het stuwmeer en gingen we verder naar het zuiden, op weg naar de woestijn.
Sunset in Morrocco is spectacular every evening.
With this setting sun we left the lake near Er Rachidia, and we continued towards the desert.
De wegen in Marokko zijn veelzijdig. Snelwegen zijn er nauwelijks. Slechte tot zeer slechte wegen zijn er heel veel. Maar er zijn ook goede wegen met weinig gaten en butsen, ook al zijn die vrijwel altijd slechts gezegend met twee baantjes, en hebben de chauffeurs die zich met een ezelwagen voortbewegen blijkbaar het recht zelf te kiezen aan welke kant van de weg zij wensen voort te sjokken.
The roads in Morrocco are quite diverse. There aren't much highways. Bad to very bad roads are to be found in abundance. Yet there are good roads too, with hardley any bumps or holes, even though these are only blessed with two lanes. Besides that it seems that the drivers of donkey carts have the right to decide for themselves on wich side of the road they want to move about.
De Kashbah was van origine de rijke wijk van een stad, met sjieke gebouwen, die beschermd werd door een stevige muur. Dit is de toegangspoort tot een kashbah.
The Kashbah originally was a rich quarter of a town, with fancy buildings, and protected by a sturdy wall. This is the entrance to a kashbah.
Deze Kashbah heeft echter niets origineels, en is waarschijnlijk pas twee maanden oud.
Het is namelijk een hotel, en dit is de lobby.
This Kashbah isn't at all original though, it might as well have been build two months ago.
This is a hotel, and this the lobby.
Als een klein prinsdom uit de duizend-en-één-nacht biedt hotel Tombouctou, aan de rand van de woestijn, prachtige passages en doorkijkjes.
As if taken from the pages of the Arabian Nights, hotel Tombouctou offers breathtaking passage ways and amazing views.
Natuurlijk weten de Marokkaanse ontwerpers precies waar de toeristen gevoelig voor zijn.
En dus ziet alles er uit alsof het net voorgelezen is geworden door Sheherazade / Sjahrazaad.
Om eerlijk te zijn, het werkt !
Most certainly the Morroccon designers know what the tourists want.
And so everything seems to have leapt of the pages, read by Sheherazade.
To be honest, it works !
Onnavolgbaar als de gehele Marokkaanse maatschappij is zo'n hotel aan de rand van de woestijn gezegend met ontelbare doorgangen en sluiproutes.
Unparralleled in its winding and snaking passage ways, such a hotel at the edge of the desert resembles Morroccon society.
\
Dé plek waar niet alleen uitbundig veel energie gestopt wordt in het fraai trommelen op allerhande vellen, maar waar we ook een echt verrukkelijke Marokkaanse wijn hebben gevonden: de Guerrouane Rouge 2005 van Les Trois Domaines, Les Celliers de Meknès.
Appellation d'origine garantie Maroc, mengt deze wijn de zalige Zuid-Franse druiven Grenache, Carignan, Cinsault en Alicante.
En géén houtopvoeding, dus het pure fruit zonder maskering !
The place to be, where there is the playing of all too many drumms and bongo's, but also where one can find a truly great Morroccon wine: the Guerrouane Rouge 2005 of Les Trois Domaines, Les Celliers de Meknès.
Appellation d'origine garantie Maroc, this wine blends the delicious Southern-French grape varieties Grenache, Carignan, Cinsault and Alicante.
And not oaked ! So pure fruit without any hiding of mistakes.
Ook al is er plek zat in Marokko, er wordt toch wel degelijk in de hoogte gebouwd.
Even though there is plenty of space in Morrocco, they do tend to build vertically on occassion.
Ook zonder stroom, en dus zonder lamplicht, blijft de sfeer van de 1001 Nacht bestaan. Of wordt er misschien wel door versterkt.
Even during a power faillure the atmosphere of the Arabian Nights remains. Or maybe it is being enhanced.
Spiegelbeelden hoeven in het leven heus niet iets te zijn om gillend van weg te lopen.
The mirror image surely is not intended to be something to be running away from in horror.
Niets is wat het lijkt in Marokko. Van de bijbel en Cecil B. DeMille's TIEN GEBODEN weten we dat in Oud-Testamentische tijden stenen werden gebakken met klei en zeker ook met stro. Hier lijkt het alsof de muren zijn gebouwd zoals men dat al millenia lang doet.
Niets is minder waar. Alle muren zijn van beton, en bij het stucwerk hebben de rakkers de nodige strootjes gestoken...
Nothing is what it seems in Morrocco. As we have learned from the bible and Cecil B. DeMille's TEN COMMENTMENTS, they used straw with their clay to make bricks.
It seems they have done the same here. Nevertheless this entire Kashbah hotel on the edge of the desert is made out of concrete. And they stuck a lot of straws in the plaster work.
Een laatste blik op de woestijn. Het wordt tijd om er in te gaan.
Last view towards the desert. It is time to go in there.
De woestijn intrigeert, en al te snel voel je je een LAWRENCE OF ARABIA. Ook al hebben we de blauwe ogen van Peter O'Toole niet.
The desert intrigues, and all too quickly one feels like a would-be LAWRENCE OF ARABIA. Even though we do not have the blue eyes of Peter O'Toole.
De auteur gesnapt. Zie hier dan toch eindelijk een foto van mijzelf. Gesteund door mijn favoriete pilaar, en met utizicht op kamelen en de eerste bulten van de woestijn, lees ik het fenomenale boek SNEEUW van Orhan Pamuk hier uit.
Natuurlijk zitten er duizenden kilometers tussen Marokko en Turkije, maar het lezen van het zowel politiek als emotioneel zeer pakkende SNEEUW, dat zich o zo mooi afspeelt in een Arabische wereld, verhevigde zowel het lezen als het leven op deze prachtige plekken.
The author caught in the act. Finally a picture of me, leaning against my favorite pilar, with a view onto camels and the first lumps of the desert. Reading the astonishing SNOW of Orhan Pamuk right here in this very Arab place made a huge impact.
Surely there are thousands of miles between Turkey and Morrocco. And yet this great novel and this great place enhanced both reading and breathing.
Dit pittoreske tentenkamp werd ons voorgetoverd als de allerbeste vrijetijdsbesteding. We dienden ons per kameel (die nog onwelvoeglijker geuren dan een overrijpe camembert) te vervoeren naar een oase in de woestijn, om aldaar in de ijskoude nacht opgevreten te worden door een leger al te hongerige vlooien. En dat alles in deze mottige lappen, liggend op de grond.
We hebben ervoor gekozen dit van verre gade te slaan.
This encampment, which looks like a set for David Lean's LAWRENCE OF ARABIA, that was left on the cutting room floor, was described to us as heaven on earth. We were supposed to ride on a camel into the desert and stay there a whole night, eaten alive by a horde of flees. After smelling the distinct odour of overripe French cheese, which came from our supposed mounts, we decided to watch this tourist adventure from afar.
De kameel wordt niet voor niets het schip der woestijn genoemd, want hij waggelt meer dan een eend en volgens de JUST SO STORIES van Kipling zijn de uitzonderlijke fysieke mogelijkheden van de bultige schapekop met hoge poten meer als straf toebedeeld dan als zegen.
Telkens weer als wij vanaf onze favoriete pilaar even opkeken uit het boek, stonden deze 'schepen' er stoïcijns maar wel degelijk lijdend bij.
The camel is supposed to be the vessel of the desert, and rightly so. If we are to believe Kipling, who tells us in his JUST SO STORIES that the very special physical phenomena of this lumpy creature is more a burden than a blessing, we might understand the stoic suffering this poor animal seems to express constantly.
Wat is decor en wat is authentiek in Marokko ? Dat is echt bijna niet te zeggen.
Het is dan ook niet voor niets dat de Marokkaanse filmwereld bloeit en groter gegroeid is dan welk Europees flimland dan ook.
What is authentic and what is the equivalent of a filmset ? That answer is almost impossible to give in Morrocco.
It may not be a surprise that the film industry is booming in Morrocco, and has grown to be bigger than any of the renowned film countries of Europe.
Ook ruïnes worden bewoond. Onderweg hebben we ook schier onzichtbare gehuchten mogen ontdekken, die in de kleur van de omgeving gebouwd zijn in kloven en geulen.
Even ruines are inhabited. At least this village, right on the edge of the desert behind Marzouga, is visible. During our journey we have seen quite many villages which were almost invisible, as they were build with materials from the surroundings, and dug deep into canyons.
Als de argeloze reiziger dan eindelijk het lood in zijn schoenen heeft vervangen voor zand en stof, blijkt de woestijn niet alleen meer zand dan Zandvoort te bevatten, maar ook wonderbaarlijk mooi te zijn !
When the carefree traveller finally have changed the lead in his shoes for sand and dust, he'll find out that the desert is incomprehensibly beautiful !
Het werk gaat altijd door, dus ook in de woestijn. Het eerste dat je leert is om zoveel mogelijk gebruik te maken van het beetje schaduw dat er is.
Work allways continues and in the desert there is no exception. Fairly immediately one learns to use the little shade that is available.
Hoe sterk is de eenzame fietser, die kromgebogen over zijn stuur de woestijn insprint.
(Met dank aan Boudewijn de Groot / Ruud Engelander)
How strong is the lonely cyclist who, with his eyes wide shut, heads towards the desert.
Door geheel Marokko leiden voetsporen in sneeuw en zand naar niemandsland. Waar gaan al die wandelaars en lopers naar toe, waar kwamen ze vandaan. Vanuit het niets lijkt het.
Deze man heeft echter een duidelijk doel voor ogen, want even later kwamen we langs een nederzetting.
Through entire Morrocco we have stumbled across pedestrians and wanderers, who popped up out of nowhere and seemed to be headed towards nothing.
This man was clearly on a mission though; a little later we passed a settlement.
Oké, het is dan wel geen mountainbike, maar het is vast en zeker een stuk beter dan lopen in de snikhitte.
Sure, the man isn't quite peddling on a mountain bike, but it beats walking for miles in the blatant heat.
Een filmset midden in de woestijn. Het middenklassertje dat het lijdend voorwerp is van deze commercial-shoot is héél per ongeluk buiten beeld terecht gekomen. De weg is door Franse flimtechneuten aangelegd, en heeft het eind van de shoot ternauwernood gehaald.
A filmset in the middle of the desert. The medium-price and -size car which ought to be the hero of this commercial shoot has just left the picture...
The road was build by French film technicians, and barely made it till the end of the shoot.
Filmotechnic Europe. Everywhere. Allways.
Al heeft het dit maal best wel wat voeten in de aarde gehad. En zou de terugreis met ongekende spanningen gepaard gaan.
Filmothechnic Europe. Everywhere. Allways.
Although this time it was a little tough now and again. And the journey back would bring unprecedented tensions.
De filmploeg bleek een aardige afleiding te zijn voor een locale bevolking die ook midden in de woestijn plotsklaps verschijnt.
The filmcrew turned out to be a nice distraction for the local folks, who even in the desert pop up from nowhere.
Het Russian Arm team in actie op de blikkerend hete zoutvlaktes, die pas na zo'n vier uur rijden diep in de woestijn te vinden zijn. Naast zand blijkt dat de woestijn ook uit heel veel stof bestaat.
The Russian Arm team in action on the salt planes of the desert behind Merzouga; only to be found after a hot four hours drive. Beside sand the desert excists of lots of dust.
Een laatste blik op de woestijn voor we weer noordwaarts gaan.
Het fotoverslag houdt hier op, en we beloven zo snel mogelijk het reisverslag te gaan schrijven. Maar overmorgen al dienen we alweer terug te gaan naar dit zelfde Marokko.
Hopelijk hebben we veel van de rampspoeden, die we hier onvermeld hebben gelaten, opgestoken.
En het kan mooi dienen om de puntjes op de 'i' te zetten wat betreft het neerpennen van de ervaringen. We zijn ook vastbesloten er een korte roman over te gaan schrijven, maar de publicatie van ZONNEWENDE zal nog de nodige jaren op zich laten wachten.
Last view of the desert before we move back to the north. This photo journal has reached its end here, and we promise to start writing and translating the travelogue.
But there is a lack of time: the day after tomorrow we have to start the next journey, which will bring us again in the Morroccon desert.
Hopefully we have learned enough of the disasters we have encountered, and which we have not mentioned here.
This second journey might very well help the writing of that travelogue.
We are also determined to write a short novel about all these experiences, but it will take several more years before this book will be completed.
Zou de laatste alstublieft het licht uit willen doen ?
Would the last one out be so kind to please turn off the light ?
Photos: Khalid El Maya, John Lambij, Igor Teljukov & Eric Wobma
Text: Hyeonju Heideman & Eric Wobma
Post Scriptum
Van Igor Teljukov kregen we de officiële Making Off van de Fiat commercial die op de zoutvlakten is opgenomen. Ziet er goed uit !! Het duurt 3,35 minuten.
Igor Teljukov has send us the official Making Off of the Fiat commercial which was shot on the salt planes of the desert. Looking good ! It's only 3.35 minutes.
|
|
Wellicht is toch de zin van het bestaan
het rad aanvaarden en in wijn vergeten
het is een bloem zijn en het amper weten
het is verdorren en in roes vergaan
Omar Khayyam