Op 2 november, Allerzielen dus, zat ik thuis, voor de deur, in de auto naar 'Passaggio' op de radio te luisteren, na een rit van meer dan twee uur.
Voorwaar een compliment aan het programma !
Eenmaal binnen, moest ik er een mailtje over schrijven, waar Lex Bohlmeijer een dag later enkele zinnen uit voorlas:
‘Bohlmeijer heeft een goede hand van gedichten kiezen en laat geweldige muziek horen.
Dankzij Lex heb ik Giacinto Scelsi leren kennen.
’s Morgens tussen vijf en zes luisterde ik in het aardedonker, alweer in de auto, naar diens ‘Natura Renovatur’.
Nooit geweten dat een wagen veel te weinig spiegels zou kunnen hebben.
Pure angst weerklonk en leek overal vandaan te komen, klaar voor de fatale sprong.
Had dat niet aardig bij Halloween gepast ?
Ik heb het nergens gehoord.’
Donker was het die ochtend zeker, want een koplamp van de wagen had het begeven.
Dat reed niet prettig over de onverlichte maar kaarsrechte weg langs het Amsterdam-Rijnkanaal, waar aan de ene kant gevaartes van aken zich lieten raden middels minuscule lampjes op het zwarte water, en aan de andere kant de platanen die geduldig wachten op de klap die zou kunnen komen.
Kan muziek angst zijn ?
Het klonk niet zo, het wás angst, puur, onvervalst, met een hart dat uit je borstkast wil rennen.
Dat zoiets mogelijk is, dat iemand dat kan maken !
Is het wel muziek ?
Wel degelijk.
Net zo zeker is dat het niet mooi is.
Dat suikerlaagje is er zorgvuldig afgekrabd.
Op de cd ‘Natura Renovatur’ staat het overigens niet.
Giacinto Scelsi, 8 januari 1905 – 9 augustus 1988, intrigeert.
Dat begint al met de eerste regel van zijn biografie op Wikipedia:
‘Hij was een Italiaans componist die ook surrealistische poëzie schreef in het Frans.’
Dat werk hebben we dan maar meteen besteld; waarschijnlijk komen we nog wel eens terug op deze bijzondere figuur, die een diepe crisis nodig had om een geheel andere weg van componeren in te slaan. Waarbij improvisatie het voortouw kreeg. In nauw contact met de musici, liet hij zijn werk spelen, om pas na de uitvoering de definitieve versie op en uit te schrijven. Vandaar dat hij verbood om zijn beeltenis bij zijn publicaties te voegen, het werk was niet alleen van hem.
Zijn meest beroemde werk is ‘Vier stukken op een enkele noot’ uit 1959.
Er valt nog heel veel te ontdekken van, en over, deze Giacinto Scelsi.
Of het een goed beginpunt is, weet ik niet, maar laat je eens overdonderen…